BDO Belgium - 01/03/22 - Leslie de Buyser, Advisor.

De komende jaren wordt de bedrijfswagen fiscaal aanzienlijk duurder. Bedrijven die dat willen vermijden, zullen hun wagenpark volledig moeten vergroenen. Geen evidente oefening, want zo’n vergroeningsproject heeft impact op tal van domeinen binnen de onderneming. Afhankelijk van de complexiteit zullen bepaalde organisaties wellicht overwegen om alle bedrijfswagens te bannen. Dat kan echter zomaar niet.

Alle bedrijfswagen bannen? Dat kan niet zomaar. Het privégebruik van de bedrijfswagen wordt immers beschouwd als loon. Het principe stelt dat de werkgever die zijn werknemers (loon)voordelen toekent die ook niet eenzijdig kan wijzigen. M.a.w. als de werkgever kiest om bedrijfswagens (die privé mogen worden gebruikt) niet langer toe kennen, dan moet dat gebeuren in onderling akkoord met de medewerkers. Al dan niet in combinatie met een compensatie.  

Doet hij dat niet, dan kunnen de werknemers stellen dat de werkgever de arbeidsvoorwaarden zodanig heeft gewijzigd dat de arbeidsovereenkomst werd verbroken (het zogenaamde ‘impliciet ontslag’). In dat geval kan de werknemer een opzeggingsvergoeding vorderen, plus een compensatie voor de periode waarvoor hij of zij geen bedrijfswagen meer genoot.   

Aanpassingen wagenpolicy, arbeidsreglement en/of arbeidsovereenkomsten?

Wie kiest voor een groener wagenpark moet rekening houden met de arbeidsrechtelijke gevolgen. De manier waarop de transitie moet gebeuren hangt af van bedrijf tot bedrijf.

• Voorziet het arbeidsreglement afspraken over bedrijfswagens? Dan moet het reglement worden aangepast volgens de regels van de kunst.
• Is er een mobiliteits- of bedrijfswagenpolicy? Dan is het evident dat je ook die moet bijsturen en de medewerkers op de hoogte brengen.
• Staan in expliciete afspraken over de bedrijfswagens als loonvoordeel of wordt er verwezen naar de bedrijfswagenpolicy? Dan is het raadzaam een bijlage bij de overeenkomst toe te voegen. 
• ​
• ​

  Wat zijn de risico’s?

  Nogmaals, als de bedrijfswagen privé mag worden gebruikt, dan vormt hij onderdeel van het loon. Wees dus altijd aandachtig dat wijzigingen (in het kader van de vergroening van het wagenpark) niet leiden tot een (eenzijdige) aanpassing van dat loon. De rechtspraak is al vlug geneigd om een wijziging van het loon door de werkgever als onaanvaardbaar te beschouwen (zelfs bij kleine verschillen in de bedragen).  

Kun je het merk en type bedrijfswagen eenzijdig wijzigen? Kun je bijvoorbeeld de BMW X5 op benzine van een werknemer eenzijdig vervangen door een (kleinere) elektrische wagen? Als werkgever heb je in zekere mate een wijzigingsrecht of ‘ius variandi’, waardoor je de arbeidsvoorwaarden binnen bepaalde grenzen mag wijzigen. Dat recht stelt de werkgever in staat om de arbeidsorganisatie aan te passen aan de economische situatie of de noden van de onderneming.  

Op dat principe kun je als werkgever terugvallen als argument dat er van werknemerszijde ook bepaalde toegevingen en flexibiliteit kan worden verwacht. Zeker binnen de noodzakelijke vergroening van het wagenpark (zowel vanuit fiscaal oogpunt als vanuit de globale strijd tegen CO2-uitstoot en klimaatverandering). Aanpassingen aan de types van bedrijfswagens die worden aangeboden zijn immers inherent aan dergelijke beleidswijziging en moeten dus ook worden aanvaard door de werknemers.  

Niettemin blijft de aanpassing een kwestie waarover de rechtbanken zullen oordelen in geval van discussie. Stel dat er dan alsnog sprake zou zijn van een belangrijke eenzijdige wijziging van het loon (die de grenzen van het wijzigingsrecht van de werkgever overschrijden), dan kan de werknemer eventueel ‘impliciet ontslag’ inroepen en een opzeggingsvergoeding vorderen.  . 

Invoeren mobiliteitsbudget?

Als werkgever kun je opteren om een mobiliteitsbudget in te voeren in de onderneming.

Om het mobiliteitsbudget aantrekkelijker te maken, werden de mogelijkheden sinds 1 januari 2022 aanzienlijk uitgebreid. Daarmee wil de wetgever het hoge aantal (vervuilende) bedrijfswagens een halt toe te roepen.

Werknemers die (recht op) een bedrijfswagen hebben, kun je - ter vervanging van de bedrijfswagen – een mobiliteitsbudget aanbieden. Het jaarlijkse bedrag is minimaal 3.000 EUR en maximaal 1/5 van het totale jaarlijkse brutoloon, met een absoluut maximum van 16.000 EUR.  

De werkgever bepaalt het aanbod voor het mobiliteitsbudget in zijn onderneming. De werknemer op zijn beurt kiest aan welke pijlers hij het toegekende budget spendeert: 

Pijler 1 - Een milieuvriendelijkere bedrijfswagen

De werknemer kan nog altijd opteren voor een bedrijfswagen, zij het een milieuvriendelijke auto met een maximale CO2-uitstoot van 95 gr/km. Vanaf 1 januari 2026 worden alleen volledig elektrische auto's als milieuvriendelijk beschouwd. 

Pijler 2 - Duurzame mobiliteit met alternatieve transportmiddelen

De werkgever is verplicht om minstens één aanbod te doen in pijler 2. Die pijler is overigens voor de werknemer ongetwijfeld de meest gunstige, aangezien er geen RSZ en bedrijfsvoorheffing moet worden betaald op het aanbod.

De werknemer kan zijn mobiliteitsbudget gebruiken voor de financiering van zgn. ‘zachte mobiliteit’. Dat zijn de kosten voor de aanschaf/leasing van een (elektrische) fiets/step, een bromfiets (tot 45km/u), de stallingskosten, een ‘hoverboard’, de aankoop van niet-verplichte veiligheidsuitrusting, fietshelmen en fluohesjes, maar ook abonnementen/biljetten voor het openbaar vervoer (ook voor inwonende gezinsleden) en deeloplossingen, enz.  

Bijzonder interessant is de financiering van huisvesting in pijler 2. Dicht bij het werk wonen is bij uitstek een duurzame mobiliteitsoplossing. Wie binnen een straal van 10 km van de normale plaats van tewerkstelling woont of wie voor 60% aan telewerken doet, kan ook huurgelden of de hypothecaire lening (kapitaal én intresten) financieren met zijn mobiliteitsbudget.   

Pijler 3 - Het resterend saldo wordt uitbetaald in cash

Dat bedrag is volledig vrijgesteld van belastingen, maar is wel onderworpen aan een bijzondere werknemersbijdrage van 38,07%. In ruil voor die bijdrage wordt het saldo opgenomen in de berekeningsbasis voor de ziekte- en werkloosheidsuitkering én voor het pensioen.   

Vragen?

Vragen bij kiezen van de beste opties voor je wagenpark? Zoek je hulp bij de analyse van je situatie? We helpen je om alle voor- en nadelen op een rij te zetten.

BDO.bE